Is veiligheidsglas verplicht?

NEN 3569 "Veiligheidsbeglazing in gebouwen"

De NEN 3569 "Veiligheidsbeglazing in gebouwen" is per 1 oktober 2001 gewijzigd. De NEN 3569 wordt in het bouwbesluit geregeld onder de noemer “prestatie norm”. Deze “prestatie norm” is verplicht gesteld in het bouwbesluit, maar de invulling kan door partijen worden ingevuld. Veelal maakt men gebruik van de NEN 3569 om aan de “prestatie norm” te voldoen.
Echter kan de NEN 3569 in beginsel niet wettelijk worden afgedwongen, tenzij de overheid dit wettelijk heeft voorgeschreven. De NEN 3569 is een nationale norm indirect opgenomen in het Bouwbesluit. In het Bouwbesluit is het gebruik van de NEN 3569 niet rechtstreeks verplicht gesteld. We onderscheiden twee soorten NEN-normen: de wettelijke, officiële normen die zijn opgenomen in het Bouwbesluit en normen met een status als kenmerk van de ontwikkeling van "the state of the art". Het feit dat NEN 3569 niet is opgenomen in het Bouwbesluit valt daardoor niet onder de wettelijke categorie. Voor deze niet wettelijk verplichte normen is er door de bouw- en glasbranche in samenwerking met het Nederlands Normalisatie Instituut een kenmerk van "the state of the art" opgesteld inhoudende dat geleverde materialen en werkmethodes worden gehanteerd die overeenstemmen met de kennis, kwaliteit en wetenschap die in de branche aanwezig moet zijn of aanwezig mag worden geacht. In verschillende wettelijke voorschriften heeft de wetgever vastgelegd dat er gewerkt moet worden volgens deze "state of the art" methodes en materialen. Door het niet toepassen van veiligheidsglas, bestaat er de kans op rondvliegend glas, wat personen kan verwonden of goederen ernstig beschadigen. Ook schade door vandalisme en inbraak kan hierdoor ontstaan. Rechters gaan bij de aansprakelijkheidsvraagstukken uit van deze kwaliteitskenmerken en werkwijzen.

De norm kan worden vastgelegd in een privaatrechtelijke overeenkomst: waarbij partijen met elkaar overeenkomen of de NEN 3569 wordt toegepast. Echter ter bescherming van partijen die minder kennis hebben van de Nederlandse (bouw)regelgeving vestigt de Gemeente Gemert-Bakel extra aandacht voor dit probleem ter voorkoming van ongevallen / (letsel)schade.

Wat zijn de verantwoordelijkheden ten aanzien van de NEN 3569?
NEN 3569 is op dit moment niet dwingend voorgeschreven door het Bouwbesluit. De ervaring leert dat vaak buiten de NEN 3569 om gewerkt wordt. Het wil echter nog niet zeggen dat men voorbij mag gaan aan de wettelijk gestelde veiligheidsnormen en constructienormen die voortvloeien uit deze prestatienorm.

Het Bouwbesluit verwijst naar de volgende constructieve normen:

In de NEN 6700 “Technische Grondslagen Bouwconstructies 1990 Algemene basis- eisen”, van 1991 zijn op een fundamenteel niveau de betrouwbaarheidseisen (veiligheid en bruikbaarheid) gegeven, waaraan alle bouwconstructies moeten voldoen, ongeacht het materiaal waarvan zij zijn gemaakt.
Onderdeel daarvan is de NEN 6702 “Belasting en vervorming”. Deze NEN 6702 in relatie tot de NEN 2608 en de NEN 2608-2 geven aan hoe sterk glas moet zijn. De NEN 3569 is de basis voor het veilig toepassen van het juiste type glas, voor de juiste functie, op de juiste plaats. Al deze constructieve normen maken deel uit van het Bouwbesluit en zijn dus wettelijk verplicht gesteld. Het Bouwbesluit noemt niet iedere norm bij naam maar stelt prestatie-eisen aan de gebouwonderdelen, ongeacht van welk materiaal deze zijn vervaardigd.

In de NEN 3569 staat onder punt 4. “Constructies met beglazing, inclusief het glas, moeten voldoen aan de voorgeschreven sterkte-eisen” de zogenaamde “publiekrechtelijke voorschriften uit het Bouwbesluit.” Wanneer wordt voldaan aan de NEN 6700-serie (NEN 6700, NEN 6702), NEN 2608 en NEN-EN 81-1 en –2 mag worden geacht dat aan het Bouwbesluit is voldaan.

Wat betekent dit nu ten aanzien van de vraag of de NEN 3569 moet worden toegepast?
De NEN 3569 verwoord de kennis en wetenschap die er op dit moment in de glasbranche is m.b.t. veilig toepassen van glas. Een glasleverancier of bijvoorbeeld architect zou er desondanks voor kunnen kiezen deze kennis en wetenschap te negeren en de NEN 3569 niet na te leven. De wettelijke plicht gaat niet zo ver om de NEN 3569 dwingend voor te schrijven, maar dit wil nog niet zeggen dat men aan de prestatie-eisen voorbij mag gaan. Een andere oplossing om te voldoen aan het Bouwbesluit is bijvoorbeeld het toepassen van glas met spijlen, “ een zogenaamde doorvalbeveiliging”. Men laat deze keuze aan partijen.

Aansprakelijkheid betrokken partijen
Men dient zich te bedenken dat in een rechterlijke procedure, waarin de aansprakelijkheid voor
(letsel-) schade onderwerp van geschil is, de glasleverancier, projectontwikkelaar of architect met een goed verhaal dient te komen waarom niet voldaan is aan de gestelde prestatienorm uit het Bouwbesluit. Bijvoorbeeld waarom men het niet noodzakelijk vond de NEN 3569 toe te passen. De rechtbank zal in eerste instantie uitgaan van de dwingend voorgeschreven normen. Indien deze echter niet aanwezig zijn, zal een rechtbank terug vallen op niet-dwingend voorgeschreven (NEN-) normen.
Louter kostenbesparing zal de rechter als argument niet overtuigen.

Van iedereen die uit hoofde van zijn beroep en/of functie op de hoogte moet zijn van dergelijke normen, mag worden verwacht deze op de juiste wijze toe te passen. Enerzijds betekent dit voor de glasplaatbedrijven dat zij op de juiste wijze hun (al dan niet bouwkundig gespecialiseerde) opdrachtgevers adviseren en de hun toegewezen beglazingsopdracht volgens het Bouwbesluit en NEN-normen gestelde eisen uitvoeren. Indien de opdrachtgevers voor derden bouwen berust op hen een informatieplicht met betrekking tot de noodzaak van het voldoen aan de prestatie-eisen uit het Bouwbesluit.

Opdrachtgevers en eindgebruikers moeten zich gaan realiseren, dat zij zelf in het bestek en omschrijvingen moeten verdiepen, zodat alles conform de huidige normeringeisen uit het Bouwbesluit en de NEN (met name NEN 3569) word uitgevoerd.